Σκοπός του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών είναι η καλλιέργεια και ιεραρχημένη προαγωγή όλων των πτυχών της Αρχιτεκτονικής και, αντιστοίχως, η σταδιακά εξελισσόμενη εκπαίδευση και εξάσκηση των φοιτητών και φοιτητριών του, ενόψει της επίτευξης συγκροτημένων αρχιτεκτόνων, ικανών να αντιμετωπίσουν ποικιλία προκλήσεων (επαγγελματικών, ερευνητικών, περαιτέρω σπουδών). Η αρχιτεκτονική εκπαίδευση στο ΔΠΘ, βάσει θεωρητικής διδασκαλίας αλλά, κυρίως, προτάσσοντας την εμπράγματη έρευνα σε ποικιλία θεματικών εφαρμογών εργαστηριακού χαρακτήρα, καλύπτει την γνωστική περιοχή του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού (σύνθεσης), καθώς επίσης και του αστικού σχεδιασμού, της πολεοδομίας, της χωροταξίας, της συντήρησης και αποκατάστασης.
Από την άποψη της μεθοδολογικής και εκπαιδευτικής προσέγγισης, ουσιώδη προτεραιότητα του Τμήματος αποτελεί η ισορροπημένη ερμηνεία και κριτική διαμόρφωση των παραπάνω μέσα στα αντικειμενικά πλαίσια που ορίζουν πιο εξειδικευμένες θεωρήσεις των ζητημάτων του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, όπως η τεχνολογική (δομική, κατασκευαστική, περιβαλλοντική, οικονομική) αλλά και η πολιτισμική (ιστορική, κοινωνική, καλλιτεχνική). Αυτή η πολυσχιδής διαλεκτική σχέση της αρχιτεκτονικής -κατ' εξοχήν συνθετικής και ανθρωποκεντρικής επιστήμης- με πληθώρα υποστηρικτικών γνώσεων, αποτυπώνεται στο οικείο πρόγραμμα σπουδών.
Σήμερα το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών αποτελείται από τέσσερις Τομείς. Αυτοί είναι:
- Τομέας Δομικής Επιστήμης και Τεχνολογίας
- Τομέας Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών
- Τομέας Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Κατασκευών
- Τομέας Πολεοδομικού και Χωροταξικού Σχεδιασμού.
Οι προπτυχιακές σπουδές διαρκούν πέντε (5) χρόνια και χωρίζονται σε δέκα (10) ακαδημαϊκά εξάμηνα.